Erdoğan DEMİR
Köşe Yazarı
Erdoğan DEMİR
 

HİZMET İŞLETMELERİNİN ACİZLİĞİ

Genellikle toplumumuzda esnaflar en az seviyede vergi ödemenin kolaylığını seçerler. Bunların içerisinde de öyle bilmeden veya sonucunda nasıl bir zarar gelir düşüncesi olmadan yapılan işlemlerdir ki bunlardan birisi almış olduğu faturaları işletme defterine işletmemek yani, yırtıp atmak. Bu tip hareket işletmeci için en sakıncalı olan bir durumdur. Vergi ziyaı değil, vergi kaçakçılığı cezası ile karşı karşıya gelinebilir. Bu da verginin üç katıdır, uzlaşması ve indirimi yoktur. Bir de hizmet işletmelerinden de fazla bir şey anlamıyoruz gibi geliyor bana. Maliye de bu konuya pek eğilmiyor, işletmeciler de dikkat etmiyor, muhasebeciler de maliye nasıl olsa kabul ediyor deyip askıya alıyor. Mesela kahvehane işletmecisini ele alalım. Bunların dönem başı ve dönem sonu diye bir kavramları bulunmamaktadır. Şöyle bir kontrol etsinler tüm kahve, lokanta, avukat vs gibi işletmelerin hatırı sayılır çoğunluğunda  dönem sonuna mal aktarımı yapılıyor. Hizmet işletmeleri nedir? Biraz da bunun üzerinde duralım. Yani dönem sonu mal mevcudu vermeyecek olan işletmeler hangileridir? Konaklama, finansal piyasa, eğlence vb. alanlarda hizmet üretmek ve satmak amacıyla faaliyet gösteren işletmeler hizmet işletmeleridir. İşletmeler birkaç guruba ayrılırlar biz faaliyet alanlarına göre işletmeleri şöyle bir sıralayalım.  Bunlar üç guruptur:  Üretici işletmeler, Hizmet işletmeleri,  Satıcı işletmeler veya pazarlama kurumları. Üretici İşletmeler; Genellikle mal veya fiziksel ürün üreten tarım, inşaat ve sanayi sektörlerinde faaliyetlerini sürdüren işletmelerdir. Örneğin, domates, patates, buğday, pamuk gibi tarımsal ürünleri üreten işletmeler; yol, köprü, baraj, konut yapımı işleriyle uğraşan inşaat işletmeleri; her türlü tekstil ürünleri, demir-çelik, çimento, gübre, makine, buzdolabı radyo, televizyon, sabun, deterjan, kâğıt, kalem gibi dayanıklı ve dayanıksız malları üreten işletmeler bu gruba girer. Bu sektörlerin dönem başı ve dönem sonu mal mevcudu olabilir. En önemelisi,  Hizmet İşletmeleri ise; Bunlar bir hizmetin yerine getirilmesi veya hizmet üretimi ile uğraşan işletmelerdir. Örneğin, beraber dükkânları, lokantalar, oteller; doktor, avukat, mali müşavir büroları; banka, sigorta şirketleri; taşıma ve depolama şirketleri; elektrik, havagazı, su ve sağlık hizmetlerini yürüten işletmeler gibi. Bu sektörlerin dönem başı mal mevcudu ve dönem başı mal mevcudu olmaz, olamaz çünkü aldığını hizmete katmak zorunda. Nasıl ki arabanın deposundaki mazotu dönem sonu diyemiyorsan, kahvehaneci de almış olduğu çay paketlerini dönem sonu mal olarak gösteremez.  Satıcı İşletmeler   (Pazarlama Kurumları); Genellikle ticaret sektöründe çalışan toptancılık, yarı toptancılık ve perakendecilik yapan işletmelerdir. Bunlar çoğu kez üretici işletmelerin ve bazen de hizmet işletmelerinin mal ve hizmetlerini tüketicilere aktaran toptancı, yarı toptancı, perakendeci komisyoncu gibi pazarlama kurumlarından oluşurlar. Bir de tüketicilerin türüne göre işletmeler var ki bunlar: En son (nihai) tüketiciler için mal ve hizmet üreten işletmeler; Bir kısım işletmelerin ürettikleri malları, bizler veya aile üyeleri gibi en son tüketiciler alıp kullanırlar veya tüketirler. Örneğin, yiyecek, içecek maddeleri, giyim eşyası her türlü ev alet ve gereçleri gibi. Diğer işletmeler için mal ve hizmet üreten işletmeler; Bazı işletmeler ise, doğrudan doğruya en son tüketiciler yerine, diğer işletmelerin ihtiyaç duyduğu malları ve özellikle üretim mallarını üretirler. Örneğin, ayakkabı, tekstil ürünleri imalinde kullanılan makineleri yapıp satan işletmeler, her türlü ev araç ve gereçlerin yapımında kullanılan makine ve tezgâhları imal eden işletmeler gibi. Hizmet işletmeleri nelerdir dostlar; Berber Dükkanları, Oteller; yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar; Lokantalar; Kahvehane, çayocakları; Doktorlar, Avukatlar, Muhasebe, Mali Müşavir büroları, Noterler; Elektrik, Hava gazı, Su, Sağlık Hizmetleri yürüten işletmeler vs. lerdir. Bunların belge düzenine ve verecekleri Gelir vergisi beyannamesindeki ilgili satırları düzgün yazmaları gerekir…   Bana yöneltilen sorulara bilebildiğim kadarıyla cevap verdim, kesin hüküm değildir, Maliye Bakanlığının ilgili mevzuatına kapsamlı şekilde bakılabilir.
Ekleme Tarihi: 03 Mart 2015 - Salı

HİZMET İŞLETMELERİNİN ACİZLİĞİ

Genellikle toplumumuzda esnaflar en az seviyede vergi ödemenin kolaylığını seçerler. Bunların içerisinde de öyle bilmeden veya sonucunda nasıl bir zarar gelir düşüncesi olmadan yapılan işlemlerdir ki bunlardan birisi almış olduğu faturaları işletme defterine işletmemek yani, yırtıp atmak. Bu tip hareket işletmeci için en sakıncalı olan bir durumdur. Vergi ziyaı değil, vergi kaçakçılığı cezası ile karşı karşıya gelinebilir. Bu da verginin üç katıdır, uzlaşması ve indirimi yoktur.

Bir de hizmet işletmelerinden de fazla bir şey anlamıyoruz gibi geliyor bana. Maliye de bu konuya pek eğilmiyor, işletmeciler de dikkat etmiyor, muhasebeciler de maliye nasıl olsa kabul ediyor deyip askıya alıyor. Mesela kahvehane işletmecisini ele alalım. Bunların dönem başı ve dönem sonu diye bir kavramları bulunmamaktadır. Şöyle bir kontrol etsinler tüm kahve, lokanta, avukat vs gibi işletmelerin hatırı sayılır çoğunluğunda  dönem sonuna mal aktarımı yapılıyor.

Hizmet işletmeleri nedir? Biraz da bunun üzerinde duralım. Yani dönem sonu mal mevcudu vermeyecek olan işletmeler hangileridir?

Konaklama, finansal piyasa, eğlence vb. alanlarda hizmet üretmek ve satmak amacıyla faaliyet gösteren işletmeler hizmet işletmeleridir. İşletmeler birkaç guruba ayrılırlar biz faaliyet alanlarına göre işletmeleri şöyle bir sıralayalım.  Bunlar üç guruptur:

 Üretici işletmeler,

Hizmet işletmeleri,

 Satıcı işletmeler veya pazarlama kurumları.

Üretici İşletmeler; Genellikle mal veya fiziksel ürün üreten tarım, inşaat ve sanayi sektörlerinde faaliyetlerini sürdüren işletmelerdir. Örneğin, domates, patates, buğday, pamuk gibi tarımsal ürünleri üreten işletmeler; yol, köprü, baraj, konut yapımı işleriyle uğraşan inşaat işletmeleri; her türlü tekstil ürünleri, demir-çelik, çimento, gübre, makine, buzdolabı radyo, televizyon, sabun, deterjan, kâğıt, kalem gibi dayanıklı ve dayanıksız malları üreten işletmeler bu gruba girer. Bu sektörlerin dönem başı ve dönem sonu mal mevcudu olabilir.

En önemelisi,  Hizmet İşletmeleri ise; Bunlar bir hizmetin yerine getirilmesi veya hizmet üretimi ile uğraşan işletmelerdir. Örneğin, beraber dükkânları, lokantalar, oteller; doktor, avukat, mali müşavir büroları; banka, sigorta şirketleri; taşıma ve depolama şirketleri; elektrik, havagazı, su ve sağlık hizmetlerini yürüten işletmeler gibi. Bu sektörlerin dönem başı mal mevcudu ve dönem başı mal mevcudu olmaz, olamaz çünkü aldığını hizmete katmak zorunda. Nasıl ki arabanın deposundaki mazotu dönem sonu diyemiyorsan, kahvehaneci de almış olduğu çay paketlerini dönem sonu mal olarak gösteremez. 

Satıcı İşletmeler   (Pazarlama Kurumları); Genellikle ticaret sektöründe çalışan toptancılık, yarı toptancılık ve perakendecilik yapan işletmelerdir. Bunlar çoğu kez üretici işletmelerin ve bazen de hizmet işletmelerinin mal ve hizmetlerini tüketicilere aktaran toptancı, yarı toptancı, perakendeci komisyoncu gibi pazarlama kurumlarından oluşurlar.

Bir de tüketicilerin türüne göre işletmeler var ki bunlar:

En son (nihai) tüketiciler için mal ve hizmet üreten işletmeler;

Bir kısım işletmelerin ürettikleri malları, bizler veya aile üyeleri gibi en son tüketiciler alıp kullanırlar veya tüketirler. Örneğin, yiyecek, içecek maddeleri, giyim eşyası her türlü ev alet ve gereçleri gibi.

Diğer işletmeler için mal ve hizmet üreten işletmeler;

Bazı işletmeler ise, doğrudan doğruya en son tüketiciler yerine, diğer işletmelerin ihtiyaç duyduğu malları ve özellikle üretim mallarını üretirler. Örneğin, ayakkabı, tekstil ürünleri imalinde kullanılan makineleri yapıp satan işletmeler, her türlü ev araç ve gereçlerin yapımında kullanılan makine ve tezgâhları imal eden işletmeler gibi.

Hizmet işletmeleri nelerdir dostlar;

Berber Dükkanları,

Oteller; yük ve yolcu taşımacılığı yapanlar;

Lokantalar; Kahvehane, çayocakları;

Doktorlar,

Avukatlar,

Muhasebe, Mali Müşavir büroları,

Noterler;

Elektrik, Hava gazı, Su, Sağlık Hizmetleri yürüten işletmeler vs. lerdir.

Bunların belge düzenine ve verecekleri Gelir vergisi beyannamesindeki ilgili satırları düzgün yazmaları gerekir…

 

Bana yöneltilen sorulara bilebildiğim kadarıyla cevap verdim, kesin hüküm değildir, Maliye Bakanlığının ilgili mevzuatına kapsamlı şekilde bakılabilir.

Yazıya ifade bırak !
Okuyucu Yorumları (0)

Yorumunuz başarıyla alındı, inceleme ardından en kısa sürede yayına alınacaktır.

Yorum yazarak Topluluk Kuralları’nı kabul etmiş bulunuyor ve orducu.com sitesine yaptığınız yorumunuzla ilgili doğrudan veya dolaylı tüm sorumluluğu tek başınıza üstleniyorsunuz. Yazılan tüm yorumlardan site yönetimi hiçbir şekilde sorumlu tutulamaz.
Sitemizden en iyi şekilde faydalanabilmeniz için çerezler kullanılmaktadır, sitemizi kullanarak çerezleri kabul etmiş saylırsınız.