Her insanın bir hikayesi olduğu gibi,her şehrin bir hikayesi vardır.Hikayesiz şehir,dün’ü olmayan şehirdir. Dün’ü olmayan şehir,şehir sayılmaz.
Bir şehrin kültürü o şehrin ana omurgasıdır. Kültür bir anda oluşmaz.Uzun zaman ister.Görecelidir uzun zaman. 100 yıllık bir şehirle,bin yıllık bir şehir arasında derin farkların olduğu bilinen bir şeydir.
En başta mimari gelir,bir şehrin özellikleri arasında..
Mimarisi ne ise,şehir de odur.
Geçmişi kısa olan şehirlerin mimarisi estetikten yoksundur.Yapı yığınından ibarettir.Çok katlı soğuk suratlı apartmanlar,şehrin kabusudur.İnsanı yutar,silikleştirir.
Mesela Konya bir şehirdir. Fakat her hangi bir şehir değildir.
Bursa,Maraş,Kayseri…
Kültürü,mimarisi,geleneği ile kendine özgüdür bu şehirler.Her birini emsalinden ayıran özellikleridir onları özge kılan.
Daha bir çok Anadolu şehri böyledir.
Ordu da bir şehirdir.
Kendine özgüdür elbette.
Kayseri,Trabzon,Edirne gibi tarihin çeşitli dönemlerinde başşehirlik unvanını hak etmiş şehirlerle karşılaştırmaya lüzum yoktur.Bu, abesle iştigaldir.
Ordu kendine özgüdür,evet.
Mimarisiyle,kültürüyle,geleneğiyle kendine has bir Karadeniz kıyı şehridir.Mazisi en çok 250 yıl kadardır.Çok uzun bir geçmiş sayılmaz.Yine de şehirdir diyebiliriz,demeliyiz. Tarihi camileri,hamamları,çeşmeler,kiliseleri ile.Cumbalı evleri,Arnavut taşlı kaldırımları ile.Azdır,çoktur ama bir kültürü,bir mimarisi vardır.
Taşbaşı kilisesinin sıradan,öylesine oraya dikilmiş bir yapı olduğunu söyleyen,halt etmiştir.Hendese disiplininin somut halidir.Etkileyici görünümü ile tarihin ve şehrin tanıklarındandır.
Paşaoğlu Konağı keza.
Üç katlı taş bina deyip geçebilir miyiz? Üç yüz yıllık bir geçmişin vitrinidir orası.İşlemeleri,oymaları,süslemeleriyle “şehrin sembolüyüm” diyor.Haklı..
Kaldı ki nice özgün mimarili yapılar yıkılmış,yok olmuş. İki bin konut ve resmi yapıdan bahseder kaynaklar.50-100 sene öncelerine ait estetik yapıların çoğu sadece fotoğraflarda yaşıyor.
Zaferi Milli,Taşbaşı,Aziziye,Selimiye,Saray,Düzmahalle ve Şarkiye, şehir Ordu’nun izlerin taşıyor.
Görünen köy kılavuz istemez..
Ordu elbette bir şehir. Geçmişi,mimarisi,kültürü çok derin hasar görmüş olsa bile.
Fakat acilen bir estetik ameliyata ihtiyacı var bu şehrin. Çünkü şehir olma kimliğini yitirirken,kentleşiyor,azmanlaşıyor yani. Kentleşen şehirler ruhların kaybederler.