İnsanın fiziksel mayası toprak,ruhsal mayası sevgi ve hoşgörüdür. Tasavvuf ulularına göre,Allah, insanın fıtratını sevgi ve hoşgörü  mayasıyla yoğurmuştur.  Sevginin,çoğalarak kontrol edilemez hale geçmesi, aşk haline işaret eder.  Aşıklara mecnun(Delilenmiş) denilmesi, aşk’ın aklı örtmesi sebebiyledir.  Velî kulların (Evliya) nefesi,aşk ateşidir.  Bu bahs-i diğer.  Sevgi insanın özüdür.  Sevgi-muhabbet ziyasından nasiplenmemiş kalpler,havasız,küf kokulu,karanlık mahzenler gibidir.   Sevgi ve hoşgörü, huzurlu yaşamanın gıdasıdır.  Hemen bütün bilgeler, sevgi ve hoşgörünün, bireysel ve toplumsal mutluluğun ilacı olduğunu söylemektedirler.  Bu bağlamda birkaç misal:    Gelin canlar bir olalım             İşi kolay kılalım  Sevelim sevilelim             Bu dünya kimseye kalmaz. (Yunus Emre)    Sevgi muhabbet kaynar yanan ocağımızda  Bülbüller şevke gelir gül açar bağrımızda  Hırslar kinler yok olur aşkla meydanımızda  Arslanlarla ceylanlar dosttur kucağımızda. ( Hacı Bektaş-ı Velî)    Yunus Emre’den oldukça manalı bir dörtlük :    Yunus der hoca  İstersen var bin hacca  Hepsinden eyice  Bir gönüle girmektir.    Alevî Bektaşî ulularından Kul  Himmet,sevginin,muhabbetin derinliğini şöyle terennüm eder aşk ile yanan mısralarında:    Muhabbettir yerin göğün direği  Muhabbet edenin yanar çırağı  Aşk ile beytullah gönül durağı  Hak nazar ettiği yerdir muhabbet.    Gönül erenlerinin en ulularından olan Yunus’a kulak verelim:    Bir kez gönül yıktın ise  Bu kıldığın namaz değil  Yetmiş iki millet dahi  Elin yüzün yumaz değil.